تأثیر تجویز عصاره پونه (Mentha longifolia) بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون و شاخص‌های رشد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

هدف از این مطالعه، ارزیابی پیش­بالینی تأثیر تجویز عصاره آبی-الکلی پونه بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون و شاخص­های رشد ماهی کپور معمولی است. در این آزمایش، 144 عدد ماهی کپور معمولی (با میانگین وزنی 75/10±85/87 گرم) به مدت 45 روز با غذای تجاری غنی‌شده با عصاره هیدرو الکلی پونه در غلظت‌های 0/0 (کنترل)، 1/0، 5/0 و 1 درصد به ازای هر کیلوگرم غذا تغذیه شدند. پس از گذشت 15،30 و 45 روز از آغاز آزمایش، 9 ماهی از هر تیمار به‌صورت تصادفی صید و از ساقه‌ی دمی آنها خون‌گیری شد. تلفاتی در بین ماهی­ها در طی دوره آزمایش مشاهده نگردید. افزایش معنی‌داری در سطوح گلوکز، فعالیت آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آلکالین­فسفاتاز (ALP) در ماهی­های تحت تیمار 5/0 و 1 درصد عصاره­ی پونه در روز 45 مشاهده شد (05/0p<). سطح آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، لاکتات دهیدروژناز (LDH)، کلسترول خون و آلبومین در روزهای 30 و 45 آزمایش در خون ماهی‌های تحت تیمار غلظت‌های 1 درصد عصاره‌ی پونه به‌طور معنی‌داری افزایش یافت (05/0p<). همچنین افزایش معنی­داری در سطح تری‌گلیسرید و کراتینین خون ماهی‌های تحت تیمار غلظت 1 درصد عصاره‌ی پونه در روز 30 آزمایش دیده شد. درحالی‌که سطح گلبولین خون ماهی‌های تحت تیمار غلظت 1 درصد عصاره­­ی پونه در روز 45 از آزمایش به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (05/0p<)؛ اما فعالیت آنزیم کراتین فسفوکیناز (CPK) تنها در روز 15 آزمایش به‌طور معنی‌داری در خون ماهی‌های تحت تیمار غلظت 1/0 درصد عصاره‌ی پونه افزایش یافت. تجویز 5/0 و 1 درصد از عصاره‌ی پونه سبب کاهش نرخ رشد ویژه، وزن به‌دست‌آمده و وزن نهایی در روز 30 و 45 آزمایش و افزایش معنی‌داری ضریب تبدیل غذایی گردید. درحالی‌که بر اساس نتایج این تحقیق، تجویز عصاره‌ی پونه تأثیری بر شاخص چاقی ماهی‌ها نداشت. نتایج مطالعه پیش­بالینی بررسی اثر عصاره پونه بر ماهی کپور معمولی حاکی از این است که تجویز پونه (در غلظت­های بیش از 5 گرم) می­تواند با ایجاد سمیت سلولی بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون و شاخص­های رشد ماهی­ها تأثیری منفی داشته باشد.